วันที่ 14 พฤศจิกายนของทุกปี เป็นวันเบาหวานโลก (World Diabetes Day) โดยการรณรงค์ในปี 2563 นี้ สมาพันธ์เบาหวานนานาชาติ ได้กำหนดประเด็นการรณรงค์ คือ “Nurses Make the Difference for Diabetes” และสมาคมโรคเบาหวานแห่งประเทศไทย ได้กำหนดประเด็นรณรงค์ให้สอดคล้องกัน คือ “เปลี่ยนวิกฤตเบาหวานด้วยพลังแห่งการพยาบาล” ซึ่งพยาบาลมีบทบาทสำคัญที่ทำให้ผู้ป่วยเบาหวานสามารถอยู่กับโรคเบาหวานได้อย่างปกติ มีความสุข และมีกำลังใจที่จะปรับเปลี่ยนพฤติกรรมให้สอดคล้องกับเป้าหมายที่คาดหวังในการดูแลรักษาต่อไป พร้อมแนะผู้ที่มีอายุ 35 ปีขึ้นไปควรตรวจระดับน้ำตาลในเลือดอย่างน้อยปีละครั้ง

ส่วนสถานการณ์โรคเบาหวานในประเทศไทย ซึ่งเป็นหนึ่งในกลุ่มประเทศที่มีอัตราความชุกของโรคเบาหวานเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว เช่นเดียวกับประเทศในแถบแอฟริกา แปซิฟิกตะวันตก และเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ โดยที่น่าเป็นห่วงคือคนไทยเสียชีวิตจากโรคเบาหวานมากถึง 200 รายต่อวัน นอกจากนี้ยังพบว่าคนไทยที่อายุ 15 ปีขึ้นไป ป่วยเป็นโรคเบาหวานประมาณ 5 ล้านคน
สถานการณ์โรคเบาหวานในพื้นที่จังหวัดร้อยเอ็ด ปี 2563 คนร้อยเอ็ดมีผู้ป่วยโรคเบาหวานรายใหม่ 7,456 ราย คิดเป็นอัตราป่วย 571.25 ต่อประชากรแสนคน และมีผู้ป่วยโรคเบาหวานรวม 69,361 ราย กลุ่มอายุ 60 ปีขึ้นไปมีผู้ป่วยมากที่สุดถึงร้อยละ 21.43 รองลงมาคือ กลุ่มอายุ 50-59 ปี ร้อยละ 13.05 ทั้งยังพบว่ากลุ่มอายุต่ำกว่า 15 ปีมีผู้ป่วยเบาหวานถึงร้อยละ 0.04

โรคเบาหวานเป็นโรคเรื้อรังที่เกิดจากความผิดปกติของร่างกายที่มีการผลิตฮอร์โมนอินซูลินไม่เพียงพอหรือร่างกายไม่สามารถนำน้ำตาลไปใช้งานได้อย่างมีประสิทธิภาพ ทำให้ระดับน้ำตาลในเลือดสูง ซึ่งการเกิดภาวะน้ำตาลในเลือดสูงเป็นระยะเวลานาน ส่งผลให้อวัยวะเสื่อมสมรรถภาพ และทำงานล้มเหลว เป็นเหตุให้เกิดภาวะแทรกซ้อนที่ตา ไต หลอดเลือดหัวใจและหลอดเลือดสมอง รวมถึงเป็นแผลง่ายหายยาก ชาปลายมือปลายเท้า

คำแนะนำในการป้องกันโรคเบาหวาน มีดังนี้ 1. รับประทานอาหารเพื่อสุขภาพ เลี่ยงรสหวาน มัน เค็ม 2. ไม่สูบบุหรี่และไม่ดื่มเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ 3. มีกิจกรรมทางกายและออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ 4. ผู้ที่มีอายุ 35 ปีขึ้นไป ควรตรวจระดับน้ำตาลในเลือดอย่างน้อยปีละ 1 ครั้ง 5. ควบคุมน้ำหนักตัวให้เหมาะสม และ 6. หากมีอาการของโรคเบาหวาน เช่น ปัสสาวะบ่อย กระหายน้ำ หิวบ่อย กินจุ น้ำหนักลด เป็นแผลง่ายหายยาก หรือชาปลายมือปลายเท้า ควรไปพบแพทย์เพื่อรับการตรวจวินิจฉัยและรับการรักษาต่อไป นอกจากนี้ ถ้ามีสมาชิกในครอบครัวเป็นโรคเบาหวาน ควรดูแลใส่ใจเรื่องการควบคุมอาหาร การรับประทานยา การเข้ารับการตรวจตามนัด และสังเกตอาการป่วยที่อาจผิดปกติ

สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดร้อยเอ็ด
12 พฤศจิกายน 2563

ทองสุข โพนเงิน/ข่าว
กรมควบคุมโรค/แหล่งข้อมูล